Sự thiên di của văn hóa nghệ thuật từ cội nguồn miền Bắc gắn
với lịch sử Nam tiến của dân tộc. Nam bộ, xét theo mối tương
quan với các vùng đất cũ trong tiến trình phát triển mở mang
bờ cõi của đât nước, là một vùng đất mới. Văn hóa nghệ thuật
Nam bộ, do đó không hẳn xuất phát trực tiếp từ cội nguồn mà
thông qua trạm trung chuyển là Thuận Hóa xưa, nơi đã định
hình một nền tảng văn hóa mới trên cơ sở hội nhập văn hóa
nghệ thuật thiên di của dân tộc với văn hóa bản địa. Hoặc
nói như Gs. Tô Vũ: " Âm nhạc Nam Bộ, là sự kế thừa truyền
thống người Việt từ cái nôi châu thổ sông Hồng, qua chuyển
giao ở một khâu trung gian là âm nhạc miền Ngũ Quảng, với
trung tâm là Thừa Thiên Huế ".
Ca nhạc tài tử hay chỉ là Nhạc
tài tử các nhà nghiên cứu đã thừa nhận là thoát thai từ nhạc
thính phòng Huế - ca Huế. Gs. Trần Văn Khê gọi lối "nhạc tài
tử" là con đẻ của lối "ca Huế" miền Trung. Ông cho biết
những người học nhạc trong Nam, cũng "đàn Huế". Bằng chứng
là :"Ông nội chúng tôi, ông Trần Quang Diệm chuyên đàn tì
bà theo lối Huế và cô ruột của chúng tôi bà Trần Ngọc Viện
cũng thường đàn Cổ bản Huế, Kim tiền Huế ". Khi nhạc tài
tử được mang lên sân khấu thì còn được gọi là đờn cải lương.
Lúc này nhạc tài tử không còn bó hẹp trong chỉ một số ít
người thưởng thức mà đã được phổ biến rộng rãi trong công
chúng qua sân khấu cải lương. |